Geçmiş yıllarda en önemli sağlık sorunu onbinlerce kümes hayvanının imhası ile gündeme gelen kuş gribi ( avian inflüenza, tavuk vebası ) idi. 1-2 yıl önce yeni bir grip türü Meksika’ da başlayarak dünyaya yayılmaya başladı. Domuz gribi dediğimiz bu grip birçok kişinin hastalanmasına ve ölmesine neden oldu. Dünya Sağlık Örgütü ( DSÖ ) muhtemel bir pandemi düşünerek acil önlemler almaya başladı.Bu yıl domuz gribi salgını yeniden görülmeye başlandı.Kış sert geçtiği için önümüzdeki günlerde dahada dramatik seyredeceği tahmin edilmektedir.Bu nedenle ne gibi önlemler alabiliriz,nasıl korunabiliriz düşüncesiyle bu yazıyı kaleme aldık.
Bilindiği gibi grip virüsü A, B, C olmak üzere üç ana tipe ayrılır. İnsan, domuz, kuş
ve diğer hayvanlardan hastalık yapan A grubu inflüenza virüsüdür. Bu virüsün yüzeyinde hastalığa neden olan H ( Hemaglitünün ) ve,N(Nörominidas ) antijenlerideki değişikliklere göre onlarca tip insan ve hayvan grip virüsü bulunmaktadır. Kuş gribi H5N1 idi, bugünkü domuz gribinin ise H1N1 tipi olduğu sanılmaktadır. Bu virüs tipi 1. Dünya şavasında İspanya’ da salgın yapan ve milyonlarca insanın ölmesine neden olan virüs ile aynı olduğu düşünülmektedir.Uzun yıllar görülmeyen bu tip 1977 yılında Rusya’ da görülmüş,geçen yıllarda İspanya’ da ortaya çıkmış,bu güne kadar bu ülkede 160 kişinin ölmesine sebep olmuş, daha sonra Amerika, Kanada , İspanya ve diğer Avrupa ülkelerine yayılmaya başlamıştır.Kapı komşumuz Yunanistan’a kadar gelmiştir.Bu yıl ülkemizdede yer yer bu vakalara rastlanmış ve salgın giderek artmaya başlamıştır.
Domuz gribi domuzlar arasında bütün yıl boyunca görülmekte sonbahar ve kış aylarında sıklığı artmaktadır. İnsanlara domuzlardan bulaşan bu virüs genom yapısını değiştirerek insanlardan insanlara da bulaşmaya başlamış, böylece dünya çapında salgın (Pandemi ) tehlikesi baş göstermiştir.
Hastalık ateş, öksürük, boğaz ağrısı, vücut ağrısı, yorgunluk, kırgınlık,baş ağrısı ve üşüme şeklinde başlar. Kusma ve ishal görülebilir. Ağır vakalarda pnömoni ( zatürre), solunum yetmezliği ve bazende ölüm görülebilmektedir.Yaşlı ve kronik sağlık sorunu olan insanlarda domuz gribi ağır seyretmektedir.
Tedbir olarak basit hijyenik kurallara uymak çok önemlidir. Çünkü, grip etkeni 60 derecede yarım saat ısı ile ölmektedir. Pişmiş etlerde virüs kalmaz. Şüpheli yiyecek ve eşyalarla temas halinde elleri iyi yıkamak basit ama çok önemli bir tedbirdir. Virüsler hapşırma ve öksürük ile etrafa yayılır, havada damlacıklar içerisinde askıda kalır. Loş,
serin ve kapalı mekanlarda uzun süre canlı kalabilir. Böyle mekanları hava akımına ve
gün ışığına açmak, mümkünse böyle yerlerde bulunmamak gerekir.Bulunma zorunluluğu olan yerlerde maske takmak,el hijyenine dikkat etmek çok önemlidir.Yurt dışına seyehat
edenlerin mecbur kalmadıkça salgının olduğu ülkelere gitmemeleri,bu ülkelerden
dönenlerin hekim kontrolünden geçmesi gerekir.
Domuz gribide dahil olmak üzere bütün grip çeşitlerinin polivalan aşıları piyasada mevcuttur.Her yıl eylül ayında ilk defa aşılananlar 2 doz, rapel için tek doz aşı yapmak % 90 lara kadar koruyuculuk sağlar.Grip için alacağımız en önemli tedbir bu nedenle aşıdır.Özellikle risk grubu dediğimiz yaşlı ,çocuk, gebe ve kronik hastalığı olanların bu aşıyı her yıl yaptırması hayati önem taşımaktadır.
Hasta olanların veya grip şüphesi olanların en yakın sağlık kuruluşuna başvurmaları önemlidir.Özellikle grip hastası olanların erken tanısı ve antigribal tedavi ile yüz güldürücü sonuçlar alınmaktadır.

Dr. Ali Haydar YILDIRIM

Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı

KALP SAĞLIĞININ SEKİZ ALTIN KURALI BEYLİKDÜZÜ’NDE KONUŞULDU